Tahribatsız Muayene
Tahribatsız muayene (Non Destructive Testing), malzemenin yüzeyinde veya içyapısındaki gözle tespit edilemeyen süreksizliklerin, malzemeye zarar vermeden tespit edilmesinde kullanılan yöntemlerdir. Tahribatsız muayene yöntemleri uygulama, malzeme özellikleri, parça geometrisi, parçanın kalınlığına vb. göre sınırlanmaktadır.
Bu yöntemler standartlarda belirtilen eğitim saatleri doldurmuş ve sınavı başarılı şekilde geçmiş sertifikalı personeller tarafından yapılmalıdır.
MATEK PERİYODİK KONTROL olarak EN ISO 9712 standardına göre, seviye II ve seviye III sertifikalı uzman personel kadrosuyla, endüstriyel ve kaynaklı ürün ve uygulamalarınızda VT-Görsel Muayene ve PT-Penetrant Muayene işlemlerini gerçekleştirmekteyiz.
VT Görsel Muayene
Görsel muayene, tahribatsız muayene yöntemlerinin en hızlı ve ucuz yöntemidir ve diğer tahribatsız muayenelerden önce mutlaka uygulanması gereken bir yöntemdir. Çıplak gözle yapılan bu muayenede, büyüteç, ışık kaynağı, kamera, ayna ve bunun gibi yardımcı ekipmanlar kullanılabilir.
Bu yöntemle malzeme yüzeyine açık çatlak, gözenek, yanma oluğu vb. hatalar tespit edilebilir ve yüzey temizliklerinin iyi yapılması gerekmektedir.
Görsel muayene çok basit bir yöntem olarak görünse de kendine özgü inceleme koşulları vardır ve personel tecrübesi çok önemlidir. Yeterli ışık şartları altında ve uygun bakma açılarında inceleme yapılmalıdır. Tavsiye edilen minimum ışık şiddeti 500 lux, minimum açı 30 derece ve parçaya olan maksimum uzaklık 300 mm‘dir.
Metalik veya metalik olmayan bütün malzemelere uygulanabilir.
Avantajları
- Hızlı ve hemen sonuç veren bir yöntemdir.
- Görsel iletişimi kesmeyecek şekilde parça geometrisinin sınırlaması azdır.
- Ekonomik bir yöntemdir.
- Ekipmanları ucuzdur.
Pt – Sıvı Penetrant Testi
Penetrant testi yüzey hatalarının tespiti için kullanılan başka bir muayene yöntemidir. Tespit edilmesi istenen hataların yüzeye açık olması gerekir, yüzey altındaki hatalar tespit edilemez. Bu yüzden uygulanacağı malzemenin test yüzeyi düzgün ve temiz olmalıdır. Ön temizliğin yeterli ve uygun olarak yapılmaması durumunda, hataların üzerini kapatmasına ve penetrant sıvısının bu hatanın içine nüfuz edemediği için test sırasında herhangi bir hata belirtisi göstermemesine neden olacaktır.
Bu yöntemin en büyük avantajı malzeme tipi ile sınırlanmamasıdır. Yani çelik, seramik, cam, plastik vb. birçok malzeme üzerinde kullanabilir.
Bu yöntemin uygulaması şöyledir;
1. YÜZEY TEMİZLİĞİ (Cleaner): Muayene edilecek yüzey basınçlı su, çözücü solvent vb. temizleyiciler ile yüzeydeki, yağ, kir, pas gibi yüzeyi kapatan kalıntılardan temizlenir. Dikkat edilmesi gereken nokta temizlik işi bittikten sonra, penetrant sıvısı uygulamadan önce yüzeyin tamamen kurutulmasıdır.
2. PENETRANT SIVISININ UYGULANMASI (Penetrant): Muayene edilecek yüzeye penetrant sıvısı uygulanır. Penetrant sıvısının olası çatlak, gözenek vb. hataların içine nüfuz etmesi için uygulama standartlarında belirtilen sürede beklenir. Uygulama süresi malzeme tipi, sıcaklık vb. parametrelere göre değişiklik gösterebilir.
3. FAZLA PENETRANT SIVISININ TEMİZLENMESİ (Ara Temizlik): Uygulama standartları veya müşteri şartnamesinde belirtilen sürenin beklenmesinden sonra yüzeydeki penetrant sıvısının temizlenmesi gerekir. Temizleme su, çözücü solvent vb. yöntemler kullanılarak yapılır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta muayene yüzeyine direk olarak basınçlı solvent ya da suyun uygulanmamasıdır. Çünkü basınç hatanın içine dolmuş olan penetrant sıvısının çıkmasına neden olabilir.
4. GELİŞTİRİCİ UYGULANMASI (Developer): Ara temizliğin tamamlanması ve yüzeyin kurutulmasının ardından, olası hataların içindeki penetrantın yüzeye çıkmasının hızlandırmasının arttırmak ve kontrastı arttırmak için developer uygulanır. Uygulama standardı veya müşteri şartnamesindeki sürenin beklenmesi gerekmektedir. Bekleme süresi malzeme tipi, sıcaklık vb. parametrelere göre değişiklik gösterebilir.
5. DEĞERLENDİRME (Evaluation): Yüzeye çıkan penetrant sıvısı görsel olarak tespit edilir ve ölçülür. Penetrant sıvısı ne kadar büyükse hata o kadar derindir.
Görsel muayene, tahribatsız muayene yöntemlerinin en hızlı ve ucuz yöntemidir ve diğer tahribatsız muayenelerden önce mutlaka uygulanması gereken bir yöntemdir. Çıplak gözle yapılan bu muayenede, büyüteç, ışık kaynağı, kamera, ayna ve bunun gibi yardımcı ekipmanlar kullanılabilir.
Bu yöntemle malzeme yüzeyine açık çatlak, gözenek, yanma oluğu vb. hatalar tespit edilebilir ve yüzey temizliklerinin iyi yapılması gerekmektedir.
Görsel muayene çok basit bir yöntem olarak görünse de kendine özgü inceleme koşulları vardır ve personel tecrübesi çok önemlidir. Yeterli ışık şartları altında ve uygun bakma açılarında inceleme yapılmalıdır. Tavsiye edilen minimum ışık şiddeti 500 lux, minimum açı 30 derece ve parçaya olan maksimum uzaklık 300 mm‘dir.
Metalik veya metalik olmayan bütün malzemelere uygulanabilir.
Avantajları
- Ekonomik bir yöntemdir.
- Hemen hemen bütün malzemelere uygulanabilmektedir.
- Ekipmanların taşınması kolaydır.
